Lucia van Heteren is voorzitter van de Stichting ter Bevordering van de Podiumkunst in Nederland (Stichting BPN) en docent Theaterwetenschap aan de Rijksuniversiteit van Groningen. Namens Stichting BPN is zij bestuursraad lid van Podiumkunst.net.
Kritische reflectie in een digitaal archief
De Stichting BPN geeft de Theaterkrant en Theaterkrant Magazine uit. De laatste van deze twee heeft de tand des tijds met verschillende tussenpozen en naamsveranderingen doorstaan (lees meer hierover in dit artikel). Het digitale platform van de Theaterkrant werd in 2012 opgericht en staat bekend om haar kritische recensies van nieuwe voorstellingen van zowel Nederlandse bodem als internationale gronden. De toegevoegde waarde van dit digitale archief aan Podiumkunst.net zit onder andere in die kritische reflecties. Met de recensies “krijg je niet alleen maar een beeld van welke theatervoorstelling er uitgevoerd werd, wie eraan meewerkte, hoeveel mensen er in de zaal zaten en hoe vaak het gespeeld werd, maar ook wat een recensent ervan gevonden heeft.”
Ons immaterieel cultureel erfgoed ontsluiten
Het oprichten van Podiumkunst.net gaat volgens Lucia over vooruit denken en over het behouden van ons immaterieel cultureel erfgoed. “Onder cultureel erfgoed valt in Nederland altijd heel veel en er wordt altijd gedacht aan monumentale gebouwen. Terwijl het immaterieel culturele erfgoed alles is dat niet tastbaar is en wat ook verdwijnt. Hierbij dringt de vraag zich op hoe je dat vasthoudt en hoe je daar vervolgens ook nog iets mee kunt doen.” Lucia ziet digitalisering als een uitgesproken kans om dit immateriële erfgoed onder de aandacht te brengen. “Digitaliseren is het online ontsluiten van materiaal dat nog niet open toegankelijk is voor iedereen. Dus ik hecht er een heel groot belang aan dat dat veel gebeurt. Wil je je eigen immateriële culturele erfgoed niet alleen maar bewaren in die dozen, maar bruikbaar maken voor makers die er iets mee willen, of voor onderzoekers, of voor wie dan ook, dan is digitalisering van belang.”
Daar ligt de toekomst. Digitaliseren van de nog niet ontsloten collecties en de al ontsloten collecties bij elkaar brengen zodat ze toegankelijk worden voor alle mensen die daar actief gebruik van maken. In eerste instantie voor het culturele veld zelf, maar ook voor alle mensen die gewoon iets willen weten.
Een volgende stap richting toegankelijkheid
Dat Lucia aan de Rijksuniversiteit Groningen naast Nederlandse studenten ook aan internationale studenten doceert, brengt het punt van toegankelijkheid van de collecties op het gebied van taal naar voren. Veel teksten in de archieven zijn in het Nederlands en dus minder toegankelijk voor anderstaligen. Lucia ziet vertalingen in het Engels als een verdere stap in ontsluiting voor een groter publiek, zodat “al het moois wat we hebben voor meer dan alleen maar onze eigen Nederlandse context gebruikt kan worden.”
Collecties ontsluiten én gebruiken
De grote bijdrage van Podiumkunst.net, vindt Lucia, is dat gebruikers objecten uit verschillende archieven en collecties weten te vinden via Podiumkunst.net. “Dat heeft allemaal met het ontsluiten te maken. Hierdoor weten gebruikers dat wanneer ze naar die plek gaan ofwel direct het materiaal krijgen of worden doorgesluisd naar de plek waar ze het wel kunnen vinden. Daar geloof ik heel erg in.” Maar het houdt niet op bij het ontsluiten en kunnen vinden van collecties en archieven. “Voor ons is het belangrijk dat mensen er inhoudelijk iets mee kunnen.” Lucia ziet het pilot project The Need for Legacy als een voorbeeld van hoe dat kan. “Deze archieven ontsluiten, er een publicatie van maken, een congres aan koppelen en het materiaal gebruiken om een nieuwe voorstelling neer te zetten: dat zijn dat de vertaalslagen waar wij het meest in geïnteresseerd zijn.” Ook bijvoorbeeld het project De Collectieven (met als uithangbord Jan Joris Lamers) is een bron van inspiratie. “Zowel voor beleidsmakers bij het ministerie als makers die er iets mee willen – en dat kunnen dramaturgen, regisseurs maar ook zakelijk leiders zijn – tot aan critici toe; en de volgende stap is dan natuurlijk het grotere publiek.”
Over deze reeks
De basis van Podiumkunst.net wordt gevormd door de zeven instellingen. Het bestuur van het netwerk ligt bij de directieraad waarin een vertegenwoordiger van elk van van deze instellingen zitting heeft. Wie zijn deze leden in de directieraad en wat drijft hen om de handen ineen te slaan om het netwerk van Podiumkunst.net te vormen? In deze interviewreeks stellen we de directieleden graag aan je voor.
