Je wilt dat mensen je werk zien! Maar een heel projectteam oprichten om de perfecte opnames van je voorstelling te maken, dat kost veel tijd en geld. Hoe kun je aan de slag gaan met je werk documenteren terwijl je het maakt? En hoe bouw je gaandeweg aan een archief dat niet alleen interessant is voor anderen, maar ook het maakproces ondersteunt?
Dit alles werd uitvoerig besproken tijdens het Archiveren voor Dummies webinar: Jouw archief in beeld; een samenwerking van de Nederlandse Dansdagen, Cinedans en Podiumkunst.net. Enrico Meijer, danser, filmmaker, muzikant en workshopleider van Cinedans LAB, nam ons mee in zijn maakproces.
Voorbereiding is het halve werk
Welke vragen stel je jezelf voordat je begint met eigen werk documenteren?
- Waarom film ik dit? (voor eigen gebruik of promotie?)
- Voor wie is dit bedoeld? (wie is mijn publiek?)
- Wat zijn mijn referenties? (voor bijv: kleur, framing, performative emotion, bewegingskwaliteiten)
Het belangrijkste is duidelijk te zijn in het doel van je video voordat je gaat filmen. Film je om bewegingen te onthouden en dus voor eigen gebruik, of is het bedoeld voor een sociaal media platform (en welk)? Verschillende dingen werken voor verschillende social media platforms, en dan ligt het er nog aan wie jouw publiek is. Kies hier duidelijk voor, voordat je begint met filmen. Maak verschillende versies van shots als ze voor meerdere platvormen bedoeld zijn.
De verschillende platforms
- Tiktok: is meer verticaal en hier moet je dus rekening mee houden met jouw framing. Ruwe videos, geen edit, amazing camera niet nodig.
- Instagram: posts zijn vaak meer esthetisch
- Instagram stories: is een kijkje waar je mee bezig bent. Als geluid een belangrijk onderdeel is dan werkt dit minder goed voor stories.
- Facebook: is verouderd, maar nog steeds goed voor een ouder publiek. Hier post je meestal promotie of trailers.
- Youtube en Vimeo: zijn meestal voor eindwerk of promotie.
Ga ook op onderzoek uit! Bekijk de social media van organisaties, choreografen, makers die jij interessant vindt en zie wat zij posten en waar zij dit posten. Kijk ook naar hun comments en likes. Doe hiermee inspiratie op voor je eigen ideeën en houdt voor jezelf bij wat bij jouw publiek wel of niet aanslaat.
Je ziet hier hoe je een kijkje van het maakproces kunt delen op social media. Hoewel beide filmpjes een soortgelijke dans laten zien, heeft het filmpje rechts veel meer likes gekregen. Als je bij het filmen van het maakproces bijvoorbeeld dus let op de belichting, de locatie en de lengte van de video kun je jouw publiek al veel beter bereiken.
Makkelijk archiveren en documenteren
Je kunt archiveren op verschillende manieren: met goede benamingen van files, tags en mappen. Mappen kun je het beste organiseren op datum en op projectnaam. Vervolgens maak je per project weer sub-mappen aan, bijvoorbeeld:
- Bronmateriaal (ruw geschoten video’s)
- Project edits (vanuit het editingprogramma dat je gebruikt)
- Muziek
- Geluidseffecten
- Exports
- Concept
Daarnaast is het aan te raden om te werken met tags voor video’s die je gaat gebruiken voor:
- Social media
- Eigen gebruik
- Trailers
- Optredens
En vergeet natuurlijk niet om alle bestanden van een duidelijke naam te voorzien!
Technische tools
Apparatuur
Investeren in jezelf als maker is een goed idee, maar denk goed na of het écht nodig is. Een camera van 300 euro zal in de meeste gevallen een telefooncamera niet evenaren. Een smartphone bevat software die jou helpt makkelijker betere video’s te maken.
Verschil is helaas wel dat een smartphone meer beperkingen heeft, je kunt bijvoorbeeld geen andere lenzen gebruiken en hierdoor jouw framing veranderen. Denk aan hoe dichtbij of veraf de persoon is van de camera, en of de achtergrond uit focus is en de danser in focus.
Investeer bijvoorbeeld wel in een statief of stabilisator voor je smartphone. Een statief geeft je meer vrijheid om jezelf in betere perspectieven te plaatsen, en dus een mooiere framing te geven. Ook hoef je je minder zorgen te maken dat je smartphone per ongeluk omvalt door iemand die jou belt of een appje stuurt tijdens het filmen.
Hier dan ook een paar tips:
- Zet je telefoon altijd op vliegtuigstand terwijl je maakt.
- Zorg ook altijd dat je telefoon nog voldoende geheugen heeft voordat je begint met filmen.
- Zorg dat je batterij is opgeladen en dat je een extra oplader mee hebt.
Filmsoftware & manuele settings
Mocht je ervoor kiezen je smartphone te gebruiken, dan is het wellicht een goed idee te investeren in een film app. Deze apps kunnen jou meer mogelijkheden geven om instellingen te veranderen. Denk hierbij aan belichting en focus; we noemen dit manueel filmen. Smartphones doen dit al ontzettend goed automatisch, maar om meer controle te hebben over jouw eind shot wordt je geadviseerd hiermee te experimenteren.
Probeer altijd zoveel mogelijk licht in je ruimte te hebben voor een betere kwaliteit. Je kunt namelijk makkelijk het licht inval verlagen op de camera en tegelijkertijd de kwaliteit behouden. Maar als je het licht inval op de camera wil verhogen zal de kwaliteit sneller achteruit gaan.
Editing software
Welke editing software je gebruikt maakt niet heel veel uit. Wat wél uitmaakt is of je je software en de limitaties goed kent. Experimenteer dus met de editing software en leer jezelf shortcuts aan; deze zijn makkelijk te vinden op het internet. Kijk vooral naar shortcuts voor handelingen die je vaak gebruikt zoals knippen, verlengen, kopiëren, dupliceren, exporteren, fade in or out en crossfades.
Geluid & muziek
Zodra je een video opneemt in een studio en de muziek hard door de speakers te horen is zal de microfoon van je smartphone bepaalde frequenties boosten. Zet de muziek daarom zachtjes aan en mix het originele geluidsfragment er vervolgens onder. Zodra je je video dan online gaat plaatsen:
- Wees je bewust van de muziek keuzes, tekst, achtergrond en betekenis van het nummer.
- Denk aan copyright, en credit dus ook altijd de composer/muzikant. YouTube is hier heel streng in! Je mag er namelijk geen geld aan verdienen.
Planning
Het belangrijkste in dit gehele proces is duidelijke en realistische planning. Hiervoor een paar tips:
- Neem het voorwerk ook mee in de planning.
- Zorg dat je je appartuur vooraf geregeld hebt. Hetzelfde geldt voor het uitzoeken van kleding bijvoorbeeld.
- Maak deadlines voor filmdagen, editdagen en publicatiedagen.
- Schijf dingen duidelijk op en houd een agenda bij.
- Archiveer duidelijk voor jezelf zodat je gemakkelijk dingen terug kunt vinden.
- Zoek dingen op die je niet weet en check daarbij ook meerdere bronnen.
Geef jezelf de kans en de tijd om je te verdiepen zodat je achteraf minder werk hebt. En zorg dat je een goede workflow creëert waardoor je een kwalitatief en gericht resultaat behaald, zowel voor jezelf als voor je publiek.
Meer informatie
Bekijk hier het gehele webinar terug. Heb je vragen over hoe te starten met jouw digitale archief? Stuur dan een mail naar loket@podiumkunst.net en houd de agenda in de gaten voor de vierde sessie uit de Archiveren voor Dummies reeks.
