Rechtstreeks uit het hart van de podiumkunstsector is daar: Guido Jansen. Gewapend met zijn ervaring als dramaturg laveert Guido sinds kort door de veelzijdige taken van zijn rol als ‘coördinator deskundigheidsbevordering’. Guido vertelt wat hem aantrekt – ”Podiumkunst.net is heerlijk ambitieus!” – over de uitdagingen die hij aangaat en de toekomst die hij ziet voor Podiumkunst.net.
Voor Podiumkunst.net werkzaam vanuit de Theaterkrant – één van de zes instellingen die Podiumkunst.net aansturen – heeft Guido eerder in de rol van Coördinator projecten en activiteiten de nodige inzichten kunnen verzamelen over dat wat speelt onder de netwerkleden en in de sector. Zo heeft Podiumkunst.net’s eigen webinarserie Archiveren for Dummies blootgelegd waar er in de sector kennislacunes en -behoeften bestaan. Guido, ook werkzaam als theaterdocent, weet hoe belangrijk kennisdistributie en -overdracht is, en pakt de uitdaging hoe kennis en kunde rond archivering aan gezelschappen, festivals en makers over te dragen dan ook met beide handen aan.
De crux zit hem in de vertaalslag die de ‘archiefwereld’ maakt om de podiumkunsten aan te spreken. Met het doel om dat wat Podiumkunst.net aan service biedt op zo een manier af te stemmen dat het laagdrempelig is, praktische tips over archiveren biedt en het aansluit bij hoe makers en gezelschappen in de podiumkunsten werken. Inmiddels heeft Guido ervaren dat ‘deskundigheidsbevordering’ in de praktijk het aanjagen, of misschien zelfs vaker, het ontdekken van een kruisbestuiving betekent, een rol / proces waar Guido veel energie uit haalt.
Die gesprekken zijn voor mij ook ontzettend inspirerend, want ik leer er van én ik mag de ander kennis laten maken met de wereld van de podiumkunsten.
Archiefadvies op maat
Eerder werkte Guido als projectleider voor het Archiefdoorlichtingstraject bij DEN kennisinstituut cultuur & digitale transformatie. Dit traject ondersteunt makers en gezelschappen bij hun archiefambities en wordt inmiddels door Podiumkunst.net en het Netwerk Archieven Design en Digitale Cultuur (NADD) voortgezet onder ‘Het Archieftraject’. Grootser en intensiever dan bij de webinarserie gaan deelnemende makers en gezelschappen binnen dit traject voor vijf maanden onder begeleiding aan de slag met archivering. Elke editie van Het Archieftraject heeft ruimte voor acht deelnemers; vier vanuit de podiumkunsten en vier vanuit de design en digitale cultuur. De deelnemers verdiepen zich – met behulp van advies van een interdisciplinair coach – in hoe je de bouw van een archief handig kunt aanpakken en wat je er nog meer mee kunt doen. Podiumkunst.net leert via deelnemers op haar beurt ook het nodige: wat een creatieve geest met archivering doet, de dromen voor het delen van het archief en waarom het archief in de eerste plaats belangrijk is.
De coaches vormen het hart van Het Archieftraject. Zij weten de deelnemers echt verder te helpen. Ik ben ontzettend blij met dit team!
Overigens is er voor de partijen die geen behoefte hebben aan een langdurige traject of de aanmeldingsdeadline van Het Archieftraject gemist hebben, altijd nog de optie om de opnames van Archiveren for Dummies terug te kijken of een brandende vraag bij Het Loket in te dienen. Ook hier speelt Guido een rol om gezelschappen en makers wegwijs te maken in archiefland, waarbij Guido vooral als doel heeft om de vraag uit te zetten naar de juiste deskundige en te zorgen dat podiumkunstenaars met archiefwensen “niet bij het begin al gelijk verdwalen en ontmoedigd raken.”
Archiveren als dagelijkse werkpraktijk
Naast het risico op verdwalen aan het begin van een archiefavontuur ziet Guido ook nog andere valkuilen: “Tijd en middelen. Dat is altijd wat ik terugkrijg als ik mensen vraag waarom ze nog niet verder zijn gegaan met archiveren. Gezelschappen en makers zijn er om te maken, en hun organisatiestructuren, werkpraktijk en begrotingen zijn daarop ingesteld. Hoe kunnen we het archiveren dus makkelijker maken? En hoe kunnen we veel van de complexe ontwerp-vragen die bij archiveren komen kijken alvast voor hen voorbereiden? Zodat het werken aan het archief makkelijker onderdeel kan worden van een dagelijkse werkpraktijk.”
Daar ligt niet alleen voor Guido de grootste uitdaging, maar in feite ook voor de gehele sector. Om hierop te anticiperen gaat Guido de webinarserie aanscherpen: “Voor volgend jaar ga ik in samenwerking met de webinarleiders het webinar format doorontwikkelen. Om nog beter aan te kunnen sluiten bij de werkpraktijk van de podiumkunsten, om kennis nog duidelijker over te dragen én om de webinars nog eenvoudiger te kunnen terugkijken en doorzoeken. Ik hoop daarmee een hands-on beeldende en duurzame kennisbank op te bouwen waar de sector nog jaren gebruik van kan maken!”
Pionierswerk
Precies deze duurzame insteek staat voorop bij Podiumkunst.net, dat als missie heeft een integraal en toegankelijk digitaal overzicht van het Nederlandse podiumkunst-erfgoed te maken door archieven aan elkaar te verbinden. Guido is enthousiast over deze toekomstige service vanuit Podiumkunst.net: “Ik kijk ontzettend uit naar de eerste resultaten van die verbonden collecties, omdat dan zichtbaar wordt wat de potentie van deze verbindingen is voor de hele sector. Er zijn een aantal initiatieven waar we mee kunnen kijken hoe zij dit aanpakken, maar ook op internationaal vlak zijn er nog maar weinig voorbeelden, zeker als je inzoomt op de podiumkunsten. En dat maakt het ook spannend, dat we echt iets aan het bouwen zijn dat er nog niet is.”
Er kan wel gesteld worden dat pionierswerk niet verricht kan worden zonder de nodige dosis ambitie, iets wat Guido duidelijk waardeert aan dit project; “Podiumkunst.net is heerlijk ambitieus! Het verbinden van de verschillende collecties van archiefmateriaal uit de podiumkunsten vraagt om ondersteuning op allerlei fronten, van het bouwen van een digitale infrastructuur tot het ontwikkelen van trainingen. Er wordt hard gewerkt aan wat er technisch nodig is om alles aan elkaar te verbinden, en ik mag daar soms bij meekijken. Dan zie je al snel dat iets wat in eerste instantie eenvoudig lijkt toch complex blijkt te zijn als je doorvraagt.”
Voor Guido zou de cirkel rond zijn als de archieven van makers die hij ooit ‘wegwijs maakte in de archiefwereld’, uiteindelijk ook verbonden kunnen worden aan de andere archieven en collecties: zo worden er nieuwe schatkamers ontsloten die de geschiedenis van de Nederlandse podiumkunsten levend houden.
